Харимаар байна.  

Posted by Сумбаа in

Ойрдоо нэг л сэтгэл дундуур байх чинь. Уур хүрээд ч байгаа юмуу жаахан бухимдуу байх шиг... Ийм байх шалтгаан бодоод үзсэн алгаа, өглөө болгон хайртай ханьдаа эрхэлж эрхэлж, бяцхан үрээ үнсэж үнсэж гардаг. Гээд бодоод байсан өвөөгөө санаж байна, ээжийгээ санаж байна, эгээгээ санаж байна, дүү нараа санаж байна, гэрээ санаж байна. Удахгүй цагаан сар болоод харина гэж бодохоор улам ч их санах шиг. Нээх гоё ээжийнхээ чанадаг зутантай будаатай цайг уумаар ч юм шиг., ээжийнхээ өвөр дээр толгойгоо тавиад эрхэлмээр ч юм шиг., мэдэхгүй ээ нэг л хачин.
Зүрх нэг л догдлоод ч байгаа юм шиг.., ээждээ нэг ч удаа өглөө босч цай чанаж өгөлгүй хүний хүн болсон гэхээр гомдолтой санагдаж байна. Уул нь өглөө босдог байсан л даа тэр маань ээжийн минь намайг өсгсөнтэй тэнцэнэ гэж үү. Охиноо хүний нутагт сайн явна гэвэл баярлаж, бие нь өвдсөн ч юмуу муу юм болж гэвэл санаа нь зовж сайн мэдээ ирэхийг хүлээн суудаг байх даа. Ээжтэйгээ, өвөө эмээтэйгээ байх даа их хөгжилтэй байдаг байж билээ. Намайг дандаа л хэрэггүй үг хэлж хүний инээд хүргэж байхын гэдэг байж билээ эмээ минь.
Эмээ маань дандаа "Миний баруун гарт хайч байхгүй бол би юм хийж чаддаггүй юм" гэдэг байсын. Нэг удаа эмээтэйгээ дээл хийгээд сууж байлаа. би оёдлын машин дээр суугаад дээлийнхээ эмжээрийг оёод, эмээ маань тааруулах засах юм байвал янзлаад сууж байлаа. Би юмаа оёж дуусаад утсаа таслах гэсэн хайч байдаггүй. Тэгэхлээр нь эмээдээ "ингээд миний баруун гарт хайч байхгүй бол би юм хийж чаддаггүй юм" гэсэн чинь эмээ маань инээгээд муу эмээгээ элэглээл гэж билээ.
Бас нэг удаа өвөө маань тамхинаас гарчихсан байсын. Гэтэл нэг харсан өвөө маань хоосон гаансаа сорчихсон сууж байна. Тэгээд зуухныхаа хажууд тонгойн юм бодоод сууж байтал гэрийн баруун талын орон дээр сууж байсан өвөө гараад явчих шиг болохоор нь (тэр үед эмээ юм оёд сууж байлаа) өвөөгийн орлуу нэг харснаа байхгүй болохоор нь тонгойсон чигээрээ эмээдээ "эмээээ!! өвөө байна шүү дээ.., тамхи татаад байсан шүү дээ " гээд хэлчихлээ. Тэгсэн эмээ "яадаг муу өвөө вэ танхи татаад" гэлээ. тэгээд жаахан байж байтал миний ард чимээ гарахаар нь эргээд харсан чинь өвөө сууж байна. Хэхэ би өвөөгөө хараал инээчихсэн. Үхтлээ инээж билээ, өвөө эмээ 2 энэ хүүхэд чинь учиргүй инээгээд юу болов яадаг хүүхэд вэ гээд. Тэгсэн өвөө хаалга дутуу хаагдсан байхаар нь татаж хаачаад байраа солиод суусныг нь би мэдсэнгүй бололтой. Би нэг тиймэрхүү л хов хүргэдэг хүн дээ.
Ээжтэйгээ байхдаа цаадах чинь ямар жаргалтай гээч. Айлын том байж эрхлээл заримдаа ичмээр ч юм шиг. хэхэ гэхдээ яахав дээ эрхлэх хугацаа богино юм чинь.
Үнэнийг хэлэхэд ганц энэ жил л гэртээ шинэлэх боломж байна даа. Айлын эхнэр болчихоод нөхрөө хаяад гэрлүүгээ яваад байж болохгүй биз. Гэж бодохоор л ........

Эх орны төлөө цохилох зүрх  

Posted by Сумбаа in

Монголчууд бид хэдийнээс л түүх соёолоо судлан эзэн Чингис хаанаараа бахархаж, өвөг дээдсээ хүндэлж ирсэн билээ. Эх орон гэдэг ямар үнэтэй зүйл билээ. Эх орныхоо атга шороо, ширхэг чулууг ч харийнханд өгөхгүй хэмээн тэмцэж ирсэн бус уу. Гэтэл сүүлийн үед атга шороо харамлах биш авдар авдраар нь алтаа явуулах болжээ. Би Монголын газар шороонд байгаа тэр их баялаг хямдхан үнээр хил давах болоод байгаад сэтгэл их л гонсойж явдаг билээ. Би хөдөө мал маллаж, чулуу түүж , чулуун гэр барьж тоглож өссөн болоод ч тэр үү ширхэг чулуу ч гэсэн эх орны минь эрдэнэ шиг санагддаг. Чингис хаанаараа бархаж ирсэн. Гэтэл гадаадын нэгэн веб хуудсан дээр Чингис хааны минь тухай их тааламжгүй юм бичжээ. Та бүхэн түүнийг Энэ хэсгээс уншиж санал бодлоо хуваалцана биз ээ.

Эргэх 4-н улирал...  

Posted by Сумбаа in

Өвөл...
Хүмүүс хэлэхдээ өвөл цас ороод цан чаргаар гулгаад гоё гэсэн, харин миний хувьд гаднаасаа даарсан бээрсэн цаанаа л нэг хүйт оргиулсан уйтгартай тааламжгүй улирал. Гудамжаар явж байгаа хүмүүсийг харахлээр нэг л даарсан, яарсан, сандарсан бээрсэн харагддаг.
Тийм дээ хүний амьдралд ч мөн адил өвлийн улирал гэж байдаг. Сэтгэлдээ жавар хургуулж, цас оруулан уйтгарлаж, ганцаардан хэн нэгнийг эрэлхийлэх нь өвлийн цагт даарч дулаан газар хайхтай адил. Гэтэл сайн гэгч нь дулаацчих газар тэр бүр олдох болов уу. Олдож болох ч тэнд хэр удаан байх вэ.
Хавар...
Юм бүхэн сэргэж, мод ногоорон сэтгэлд нэг л таатай. Түүнтэй адил юм ээлжтэй юм болохоор хүний амьдралд ч мөн адил цэцэглэн, уйтгар гуниг ганцаардлаа мартан сэргэлэн цовоо өөдрөгөөр амьдралын зүг тэмүүлэх нь нялх ногоо ургах гэж бороотой бороогүй цухуйх мэт.
Сэтгэлдээ хургасан жаврыг хаврын салхинд үргээж болох ч юм шиг.
Зун...
Би зуны улиралд дуртай. Дулаахан нуруу тэнэгэр алхалж болно. Бас зуны улиралд хүмүүс тэр дундаа бүсгүйчүүд хамгийн гоёоороо байж чаддаг. Хүний амьдрал үргэлж зун цаг шиг дэлгэр тасаг хангалуун байдаг бол мөн сайхнаа. Даанч хэдий зун цаг ч гэлээ бас хэтэрхий халуунд сүүдэр хайх үе гардаг шүү дээ.
Намар...
Намар бас л сайхан улирал. хэдий өвөл болохын дохио ч гэлээ халах ч үгүй, хөрөх ч үгүй. Бүгдийн сэтгэлд баяр жаргал дүүрэн байдаг. Тэр дундаа миний төрсөн өдөр намрын эхэн сарын дундуур болдог болохоор бүр ч таатай. Хүний амьдрал дандаа намар, хавар 2 шиг бол ямар санагдах бол. Хааяа ч гэсэн өвлийн гоё ганган нэхий дээл эсвэл дэгжин малгай өмсөхийг хүсэхгүй гэж үү.
Зовлон жаргал 2 ээлжилдэг энэ орчлон яг л эргэх 4 улирал ч юмуу даа.

Нэрээ солиллоо  

Posted by Сумбаа in

Би бичлэгүүдээ үргэлж бодож болгоож явдаг, өөрийн сэтгэлээс өөрийн үгээр бичдэг болохоор Блогийнхоо нэрийг өөрчлөхөөр шийдлээ.
Нэр өөрчлөгдлөө гээд анхны утгаасаа гажихгүй ээ.

Маш их таалагдлаа  

Posted by Сумбаа

Эрдэнэтээс төрсөн сэтгэгдэл  

Posted by Сумбаа

Би уул нь байгалийн үзэсгэлэнт газраар аялаж, Монгол орныхоо байгалыг үзэх юмсан гэж их боддог ч одоохондоо явж амжаагүй л байна. Миний очсон газар гэвэл Өвөрхангайн "Эрдэнэзуу хийд", Архангайн төв, "Тайхар чулуу", "3-н Тамирын бэлчир", Сэлэнгэ аймгийн хил дээр байдаг "Сайханы хөтөл - Орхон Сэлэнгийн сав газар", дээрээс нь намар ажлынхантайгаа Тэрэлжрүү анх удаа явж үзсэн. Надад таалагдсан, гоё санагдсан. Харин би сая Эрдэнэт хотруу яваад ирлээ, явах болсон шалтгаан миний нөхөр Эрдэнэтийн хүн болохоор ямар нутгийн бэр болсноо үзэх гэж. Хотын хувьд хүмүүс нь хотынхоо төвийг Горд гэж нэрлэдэг юм байна. Том хот санагдсан. Эрдэнэтийн зайсан толгой дээр нь гарсан, Гокын дарга байсан Отгонбилэгийн нэрэмжит ТИС дээр очиж түүний хөшөөг үзсэн, бас тэнд элгэнд сайн рашаан байдаг юм билээ. Би илүү үгтэйгээрээ "танайх элгэнд сайн рашаантай болохоороо архи их уудаг уу" гэж хэлээд нутгийн хүний дургүйг жаахан хүргэчих шиг болсон. дэлгүүрийн байрлал нь хоттой төстэй Tumbash-с эхлээд Номин хүртэл үргэлжилдэг юм билээ. Эрдэнэтийн Уулын баяжуулах үйлдвэр Гокоороо алдартай энэ хотод хачирхалтай санагдсан юм олон байсан. Хамгийн эхлээд хүн ард нь зөвхөн Гокын цалинг харж амьдардаг гэсэн. Гокын цалин буусан бол бар паб нь цөм орлого хийж, дэлгүүрийнх нь барааны үнэ нэмэгддэг гэсэн. Гок-д ажиллахгүй бол тэнд амьдрах хэцүү ч юм шиг...
Эрдэнэт Улаанбаатар 2-ын хооронд замд явж байхдаа бас нэг гайхшруулсан юм гэвэл хангай талруугаа хот газар элбэг юм шиг санагдсан, жоохон яваал суурин газар. харамсалтай нь тэдгээрийн дунд гайгүйхэн суурин газар бараг байхгүй голдуу балгас болсон газрууд. Манай говь нутагруу явахад суурин газар бараг байхгүй дандаа хөдөөний айл ганц нэг гэрээрээ буусан харагддаг. Бас малаа хариулж яваа хүмүүс зөндөө таардаг бол хойд зүгрүү явахад шал эсрэгээрээ хөдөөний амьдрал бараг байхгүй гэж хэлж болохоор санагдсан. Их л уулархаг газраар явсандаа. Ёстой найрагчдын хэлдгээр хязгаар нь үл харагдах талд өссөн болоод ч тэрүү том том уулнууд аймар сүрдмээр байсан. Хэдийгээр Монголын минь газар шороо ч гэлээ говь нутгаас минь илүүгүй санагдаагүй. Хөдөөний жинхэнэ Монгол амьдрал говь нутагт минь л үлдсэн юм шиг санагдсан.