Манай тооллын өмнөх 190-р он буюу одоогоос 20 мянган жилийн тэртээх зуны нэгэн өдөр өргөн уудам Ази тивийн зүрхэн тушаа цээжин дээр орших далайн түвшингээс дээш 7,5 км буюу 7455 м өндөр өргөгдсөн Тэнгэр уулын нуруу яг одоогийнхоо дүр төрхөөр эрт цагт зах хязгааргүй далай тэнгист асар өндөр давалгаа үүсэж тэрхүү давалгаа нь гэнэт царцан хөшиж энэ их уул нуруу болоо юу гэмээр аварга том чулуу давалгаа мэт эсвэл эртний бөх бат цайз, бэхлэлт хана хэрмийг санагдуулам гайхамшигт сайхан сүмбэр их оргилууд сүндэрлүүлэн чимээгүйхэн оршин байлаа. Энэ цаст оргилууд бүхий уулсаас тогтох аварга том нурууны бараг бүх оргилууд бүгд үүлэн дунд умбах ажээ. Зарим хэт өндөр оргилын шовх орой үүлийг цоо хатган нэвтлэн гарч ирсэн нь уул газраас тасран үүл хөлөглөн тэнгэрт аялаж явна уу, үгүй бол газарт биш тэнгэрт тогтсон уул уу гэлтэй. Нэн сүртэй энэ агуу их уулсын бараа сүр нь харсан хүний харааг булаахын зэрэгцээ айн сүрдэх, бишрэн шүтэх бахдах сэтгэлийг өөрийн эрхгүй төрүүлнэ.Гайхамшигтай сайхан их уулсын дунд тэг дундаасаа дээш цасан цагаан дуулга өмсөн үргэлж үүлсийн дунд умбасан нэгэн ноён шовх оргил байх бөгөөд энэхүү оргилыг Төмөр оргил гэх бөлгөө. Төмөр оргил бол Тэнгэр уулын нуруун дахь бүх оргилын хаан нь билээ. Төмөр оргил болон түүний ойролцоох уулсын дундуур толгой эргэм гүн гүнзгий урт урт хадан хавцалууд хойш урагш хөндлөн гулд сүлжилдсэн байх бөгөөд тэр гүн хавцалууд дунд орвол хажуугийн уулын цасан цагаан малгай юу юугүй тасран дээрээс унаад ирэх нь үү гэмээр санагдаж дотор хүйт оргиулах нь энэ их уулс хичнээн сүрлэг болохыгоо өөрөө хэлээд өгч буй мэт. Мөнх цаст оргилуудын хадан хавцал дундуур тунгалаг уст гол горхи жирэлзэн урсаж нэгээс нөгөөд хүрхрээ үүсгэн цутгаж гол горхисын хөвөөгөөр ургамал өнгийн цэцэгс алаглаж багшран ургасан бут сөөг бургас моддод нь жигүүртэн шувууд шулганалдаж ан амьтан шивээлсэн байх нь үүнээс өөр үзсэглэнтэй бөгөөд аз жаргалтай амьдрал дүүрэн буцалсан диваажин мэт газар манай гариг дээр хаа ч байхгүй мэт санагдана. Энэ үлгэрийн гэмээр тансаг сайхан байгалд 20 мянган жилийн тэртээ амьдрал буцалж байсан нь үнэн боловч бүх амьтад аз жаргалтай байсан уу гэвэл үгүй ээ. Энэ хорвоо дээр амьдрал анх үүссэн тэртээх он жилээс эхлэн жаргал зовлон хоёр яг адилхан тэнцүүхэн оршин байсаар өдийг хүрсэн билээ. Хорвоо дээр дан ганц аз жаргал ноёлон байсан цаг хором амьдрал үүсэн бий болсон цагаас эхлэн бичигдсэн амьдралын түүхийн номын аль ч хуудсанд байхгүй. Харин ч жаргалаасаа илүү зовлон дийлж байсан цаг үеийн түүхийг агуулсан хуудас нэгээр тогтохгүй олонтаа байдаг юм. Тэрхүү зовлон дийлсэн амьдын хорвоод үлдэж хоцрохын төлөө болон өөрийн төрөл зүйлээ мөхлөөс аврахын төлөө бидний балар эрт цагийн өвөг дээдэс маань өөр хоорондоо хэрхэн яаж тэмцэлдэж бас хэрхэн яаж бие биедээ туслаж тэрхүү эерэг болон сөрөг үйлдлүүдийн үр дүнд зарим нь дээсэн дөрөөн дээр дэнжигнэн үлдэж улмаар цаашид хөгжин цэцэглэж зарим нь элэг эмтрэм өршөөлгүйгээр сөнөж мөхөж байсан тухай түүхийг өгүүлсэн одоогоос 20 мянган жилийн өмнө болсон нэгэн явдлыг би вээр энд бичих гэсэн юм. Товчхон хэлэхэд бурхан хэнд нь үхэх ял зааж хэнийг нь өршөөн авч үлдсэн түүхийг бичихнээ гэж ойлгож болно.
/ Их дэлгүүрийн Majestic Номын дэлгүүр , 3,4-р хороололд байрлах Номин их дэлгүүрийн номын тасаг, Интерном номын дэлгүүрүүдээр: Ухаант хүн роман/